İnsan Bilgisayar Etkileşimi

 İnsan Bilgisayar Etkileşimi, günümüzde hızla gelişen bilgisayar sistemlerinin, yazılımların veya çeşitli teknolojilerin bireyler tarafından daha verimli ve etkili kullanılması konusunda, en doğruyu ortaya çıkarmaya çalışan ve kullanıcı memnuniyetini ön plana koyan tasarımları amaç edinen disiplinler arası bir alandır. [1]

 İnsan Bilgisayar Etkileşimi çalışma alanı, insan ve bilgisayar arasındaki etkileşimi konu edinmesinden dolayı insan davranışı, psikoloji, bilişsel bilimler, bilgisayar teknolojileri ve yazılım mühendisliği yanında ergonomi, grafik ve endüstriyel tasarım, sosyoloji, antropoloji ve eğitim bilimleri gibi alanlarla da ilişkilidir. [2]

Sistemin dört ana bileşeni vardır: kullanıcı, görev( task) , araç/ arayüz( tool) , bağlam( context). [3]

 İBE çalışmalarında kullanıcıların kullandıkları araçlarla belirli işleri yaparken elde edilen gözlem sonuçları, alışkanlık vb. etkilerle birlikte değerlendirilir ve bu veriler etkileşimli sistemlerin geliştirilmesi süresinde kullanılır.

İBE Neden Önemli?

  Günümüzde, İnsan Bilgisayar Etkileşimi çalışmaları, bilgisayar kullanan nüfusun artması ve sıradan vatandaş seviyesine inmesi, günlük hayatın bilişim teknolojileri olmadan sürdürülemez hale gelmesi, servislerini etkileşimli teknolojileri kullanarak sağlayan kurumların güvenilirliğinin korunması, kritik teknolojik uygulamalarının yaygınlaşmaya başlaması ve akademik anlamda insan davranışı ve zihinsel süreçlerin anlaşılması ihtiyacının doğması nedenleri ile önem kazanmıştır.

İBE’nin günümüzde öneminin giderek neden artmakta olduğunu kısaca özetlersek:

• Sıradan kullanıcı nüfusunun artması ve çeşitlenmesi: Artık her yaştan kişiler bilişim sistemi kullanıcısıdır. Bilgisayar teknolojilerinin ucuzlaması nedeniyle, hemen herkes bu sistemleri kullanabilmektedir.

 • Organizasyonların bilişim sistemlerine bağımlılığı: Günümüzde, pek çok organizasyon bilişim sistemlerini kullanmazsa yaşamını sürdüremez duruma gelmiştir.

 • Teknolojinin kritik uygulama alanları: Tıp, endüstri, ordu ve bankacılık gibi uygulamalarda kullanılan bilişim sistemleri sıfıra yakın insan hatası ile çalışmak durumundadır.

• Donanım masraflarının düşmesi ama yazılım ve insan masrafının artması: Uygulamaların, çok sayıda kullanıcısı olması nedeniyle, bir saniyelik iş kaybının etkisi binlerce saat olabilmektedir.

• Üretkenlik ikilemi: Bilişim teknolojilerine yapılan yatırımların çok hızlı bir şekilde artmasına rağmen, üretkenliğin artışı yavaş kalmaktadır.

• İnsan davranışlarını ve bilişsel sistemi daha iyi anlama çabaları: Özellikle bilişsel bilimler alanında yapılan çalışmaların çok önemli aşamalar kaydetmesi nedeniyle, bilişsel süreçlerin daha iyi anlaşılması konusunda önemli bilimsel bulgular elde edilmiş ve bu alandaki çalışmalar yoğun olarak devam etmektedir.